Hem yapay zeka hem de online alışveriş söz konusu olduğunda yeni bir dönemin habercisi sayılabilecek bir gelişme yaşandı: OpenAI, ChatGPT üzerinden doğrudan ürün satın almaya olanak tanıyan Instant Checkout özelliğini tanıttı. Bu sistem, kullanıcıları platform dışına çıkarmadan alışveriş yapabilmelerine imkan sağlıyor.
Nasıl çalışıyor?
- ABD kullanıcıları, ChatGPT’yi kullanarak Etsy satıcılarının ürünlerini doğrudan sohbet penceresinden satın alabilecek.
- Shopify’daki satıcılar (örneğin Glossier, SKIMS, Spanx gibi markalar) çok yakında bu sisteme dahil olacak.
- Satın alma akışı oldukça sade: kullanıcı “Buy” (Satın Al) butonuna tıklıyor, kargo ve ödeme detaylarını onaylıyor; işlem tamamlanıyor.
- Ödeme ve sipariş süreçleri doğrudan satıcının mevcut sistemleri üzerinden yürütülüyor; ChatGPT kendi tarafında bir aracı görevi görüyor.
- Kullanıcıdan ekstra bir ücret alınmıyor; satış gerçekleştiğinde satıcılar küçük bir komisyon ödüyor.
- Ürün sıralaması “organik” kriterlere göre yapılacak; Instant Checkout özelliği şu an için öncelik kazandırmıyor ama listelenirken bu özellik “sıralama kriterlerinden biri” olarak göz önüne alınacak.
Teknoloji: Agentic Commerce Protocol (ACP)
Bu sistemin temelini Agentic Commerce Protocol (ACP) oluşturuyor. OpenAI ve Stripe tarafından ortak geliştirilen bu açık standart, AI ajanlarının işletmelerle güvenli ve uyumlu şekilde alışveriş yapabilmesini sağlayacak.
- Satıcılar, ACP’yi kullanarak mevcut ödeme altyapılarını değiştirmeye gerek kalmadan sisteme entegre olabilecek.
- Stripe, ACP ile birlikte “Shared Payment Token” (Paylaşılmış Ödeme Tokeni) adlı bir ödeme mekanizması sundu; bu token aracılığıyla kullanıcı ödeme bilgileri doğrudan satıcıya verilmeden işlem gerçekleştirilebiliyor.
- ACP açık kaynak olacak; böylece geliştiriciler ve daha fazla satıcı bu protokolü benimseyebilecek.
Potansiyel etkiler, fırsatlar ve riskler
OpenAI yatırımcılarının olumlu tepkileriyle karşılanan gelişme kapsamında Etsy’nin de hisseleri, haberin ardından yükseliş gösterdi. Ancak elbette, bu gelişmeyi “abartılı beklenti” olarak yorumlayanlar da mevcut… Ancak olası bir senaryo, bu gelişmenin e-ticaret trendlerini ve dijital pazarlama stratejilerini derinden etkileme potansiyeli taşıdığı:
Fırsatlar
- Satıcılar için yeni bir satış kanalı: ChatGPT kullanıcılarına doğrudan ürün sunabilmek, geleneksel platformlara olan bağımlılığı azaltabilir.
- Kullanıcı deneyiminde sürtünmesiz alışveriş: “Arama → öneri → satın alma” döngüsü sohbet penceresinden çıkmadan tamamlanabiliyor.
- Veriye dayalı optimize edilmiş öneriler: AI, kullanıcı tercihlerine daha doğrudan hakim olabilir.
Riskler & Sorular
- Fiyat rekabeti ve komisyon stratejisi: Satıcılar, OpenAI’nın aldığı komisyonun büyüklüğünü merak ediyor.
- Kargo, iade ve lojistik süreçleri: ChatGPT sistemi sadece aracı; tüm lojistik ve müşteri ilişkileri satıcıda kalacak.
- Global genişleme ve regülasyonlar: Şu anda yalnızca ABD’de geçerli olan bu sistemin uluslararası versiyonları için regülasyon uyumluluğu kritik olacak.
- Kontrol ve algoritmik önyargı: “Instant Checkout destekleyen ürün” kriterinin sıralamada etkisi olup olmayacağı ileride tartışma konusu olabilir.
- Kullanıcı verisi ve gizlilik: Ödeme tokeni sistemi güvenliği sağlasa da veri paylaşımı ve gizlilik hassas konular olarak gündemde olacak.
Nasıl yorumlanmalı?
OpenAI’ın ChatGPT içine entegre ettiği Instant Checkout, yalnızca e-ticarette değil, dijital görünürlük stratejilerinde de paradigma kayması yaratabilir. Bugüne kadar markalar için SEO (Search Engine Optimization), arama motorları üzerinden bulunabilirlik açısından en kritik unsurken; yapay zea tabanlı sohbetlerde öne çıkmak için AEO (Answer Engine Optimization) giderek daha stratejik bir konuma yükseliyor. Kullanıcıların arama motoru yerine doğrudan sohbet penceresinde ürün keşfi ve satın alma yapmaya başlaması, SEO yatırımlarının tek başına yeterli olmayabileceğini gösteriyor. Satıcılar artık içeriklerini sadece Google algoritmalarına göre değil, yapay zeka ajanlarının anlamlandırma ve öneri mekanizmalarına göre de optimize etmeli. Dolayısıyla, bu gelişme sadece alışveriş alışkanlıklarını değil, markaların dijital pazarlama ve görünürlük stratejilerini de kökten dönüştürme potansiyeli taşıyor.
Buna da göz atın: Google Discover’da AI özeti dönemi başladı
