“Yapay zeka işimizi elimizden alacak mı?” sorusuna sayısız bilir kişi iyimserlikten kıyamet senaryolarına uzanan yelpazenin her kısmından yanıt verdi. Bu kişilerin arasında OpenAI’ın kurucusu ve CEO’su Sam Altman da vardı. Bir blog yazısında “teknoloji geleneksel işleri ortadan kaldırmaya devam ettikçe yeni ekonomik modellerin gerekli olabileceğini” belirten Altman hakkında, otomasyon çağının yeni yüzüne bakıldığında “gerçekten haklıydı” denilmesine neden oldu…
Otomasyon çağı, yapay zeka teknolojilerinin gelişme hızıyla paralel olarak, gerçek potansiyeline ulaşmaya başladı . Son haftalarda OpenAI, Anthropic, Google, xAI, Amazon, Microsoft ve Perplexity gibi önde gelen yapay zeka firmaları, yalnızca sorulara yanıt veren veya insanları biraz daha verimli hale getiren değil, doğrudan görevleri kendi başına tamamlayan yeni ürünlerini sırasıyla duyurdu. Bu sistemler, insanların yaptığı gibi “akıl yürütme” (reasoning) yeteneğine sahip olması ve baştan sona karmaşık işleri gerçekleştirebilecek “ajanlar” (agents) olarak hizmet etmesi amacıyla geliştiriliyor.
Elbette insanlar hala bu modellerin yönlendirici gücü olarak bu denklemin içinde önemli bir rol oynuyor, ancak asıl amaç daha az insanla daha fazla iş yapmak… Geçtiğimiz ay Anthropic, bir yazılım geliştiricinin işini çok daha hızlı yapabilen Claude Code adlı bir kodlama programını tanıttı. Google, genel kullanıma sunulan bir “iş gücü modeli” geliştirdi ve üç farklı yapay zeka şirketi, büyük miktarda veriyi hızla toplayıp sentezleyen Deep Research adlı ürünler çıkardı. OpenAI’ın sunduğu versiyon, “çok adımlı araştırma görevlerini sizin için tamamlayabilir” ve “insanların saatler sürecek işlerini dakikalar içinde yapabilir” iddiasıyla tanıtılıyor.
Bu tür yapay zeka sistemlerinin işleri ve hatta tüm sektörleri ortadan kaldırabileceği fikri uzun zamandır teknoloji şirketlerinin anlatısının bir parçasıydı. 2016 yılında OpenAI’yı yeni kurmuş olan Sam Altman, bir blog yazısında “teknoloji geleneksel işleri ortadan kaldırmaya devam ettikçe” evrensel temel gelir gibi yeni ekonomik modellerin gerekli olabileceğini yazmıştı. O zamandan beri, yapay zekanın iş gücü piyasasında büyük bir değişime yol açacağı konusunda uyarılarda bulunuyor ve 2023’te The Atlantic’ten Ross Andersen’a verdiği röportajda “İşler kesinlikle yok olacak.” demişti.
Hatalı arama sonuçlarına tahammülden akıl yürütmeye…
Ancak bu tür öngörüler, uzun süre spekülasyon olarak kaldı. İki yıl önce ChatGPT basit matematik işlemlerini bile yapamazken, eleştirmenler teknolojinin önyargıları ve yanlış bilgiler yayma eğilimi nedeniyle iş dünyasında büyük bir etki yaratamayacağını savunuyordu. Yapay zeka, ödevlerde kopya çekmeyi kolaylaştıran bir araç ve internette düşük kaliteli içerik üretmenin yeni bir yolu olarak görülüyordu. Kod yazma, müşteri hizmetleri ve standart metin üretimi gibi bazı alanlarda anlamlı kullanımlar bulunsa da en iyi yapay zeka modelleri bile yaygın iş kayıplarına yol açacak seviyede değildi.
Fakat o zamandan bu yana iki büyük değişim yaşandı. Birincisi, yapay zeka destekli arama artık standart hale geldi. İnsanlar, AI tabanlı sohbet robotları sayesinde çevrimiçi sorularına daha net – ancak sık sık hatalı – yanıtlar alabildi. Şirketlere göre, artık her hafta 300 milyon kişi ChatGPT kullanıyor ve Google’ın AI Overview özelliği 1 milyardan fazla kullanıcıya ulaştı. Sayısız medya kuruluşu, içeriklerini yapay zeka tabanlı aramalara entegre etmek için OpenAI öncelikli olmak üzere yapay zeka teknoloji üreticileriyle anlaşmalar yaptı. Böylece yüz milyonlarca insan, AI kullanımına alıştı ve en azından bir kısmı teknolojiyi faydalı buldu.
Ancak bu tür yapay zeka araçları teknoloji devleri için büyük bir iş fırsatı yaratmıyordu. Geleneksel arama motorlarına kıyasla, yapay zeka algoritmalarını çalıştırmak çok daha pahalıydı ve reklam bazlı iş modeli, yapay zekanın yalnızca sınırlı bir gelir artışı sağlayabileceği bir alan olarak yorumlanıyordu. Asıl finansal fırsat, profesyonellerin işlerini doğrudan yapabilen yapay zeka sistemleri geliştirmekte yatıyordu.
Bu noktada ikinci büyük değişim gerçekleşti: Teknoloji önemli ölçüde gelişti. Geçtiğimiz aylarda kapatılmasın diye yalan söyleyen OpenAI’ın o1’inin ardından son dönemde piyasaya sürülen o3-mini ve xAI’nin Grok 3’ü gibi “akıl yürütebilen” modeller, önceki nesillere kıyasla çok daha etkileyici performanslar ortaya koyuyor. Bu AI araçlarının, bilimsel araştırmalara katkı sağlayabileceği ve hatta hayat bile kurtarabileceği; ekonomistler, doktorlar, yazılım geliştiriciler ve diğer birçok profesyonel tarafından yeni modellerin işlerini nasıl hızlandırdığını anlatmasıyla artık sadece ihtimalden ibaret değil. 2024 Y Combinator (girişimlerin yatırım süreçlerini hızlandıran bir venture capital firması) girişimlerinin dörtte biri, yazılım kodlarının yüzde 95’inin AI ile üretildiğini belirtti. McKinsey, Moderna ve Salesforce gibi şirketler de yapay zekayı iş süreçlerinin birçok alanına entegre etti. Ayrıca, bu modellerin dağıtım maliyetleri giderek düşüyor ve hızları artıyor.
Pratik, dileklerle örtüşüyor mu?
Teknoloji liderleri, yapay zekanın bir insanın işini yapabilecek kadar gelişmesini umut ettiklerini açıkça dile getiriyor. Ocak 2025 Meta bilanço toplantısında, Mark Zuckerberg “2025, yapay zeka mühendislik ajanlarının iyi bir orta seviye mühendisin becerilerine ulaşacağı yıl olacak” dedi. Anthropic CEO’su Dario Amodei ise birkaç ay içinde AI’nin “kodun yüzde 90’ını yazacağını” söyledi ve ekledi, “Zamanla, AI insanların yapabileceği her şeyi yapabilir hale gelecek” dedi. Elbette Altman da benzer şekilde, yapay zekanın iş dünyasında her yere yayılacağına inanıyor.
Ancak bu büyük vaatler gerçekte karşılık bulduğunda beklendiği kadar parlak bir tablo ortaya çıkmıyor. Elon Musk ve bazı hükümet yetkililerinin kamu sektöründe insan çalışanları yapay zeka ile değiştirme çabaları, büyük iş kayıplarına yol açarken, sonuçta yalnızca kaos yarattı. Öte yandan, yapay zekanın taraflı kararlar alması, yanlış bilgi üretmesi ve kaynakları hatalı göstermesi gibi temel problemler hala devam ediyor. OpenAI’ın görüntü oluşturma teknolojisi hala insanları tam anlamıyla doğru şekilde resmedemiyor. Salesforce’un yapay zeka ajanı Agentforce’un ise, yüksek maliyetleri ve doğruluk sorunları nedeniyle müşterilere satılmakta zorlandığı bildiriliyor. Ancak teknoloji şirketleri, tüm bu sorunlara rağmen yapay zekayı her alana yayma çabalarına devam ediyor.
Teknoloji devleri için motivasyon açık: 2024’te Google ve Microsoft’un bulut bilişim gelirleri, büyük ölçüde yapay zeka servisleri sayesinde hızla arttı. Meta’nın iş yapay zekası birimi başkanı Clara Shih, “Gelecekte her işletme, bugün nasıl bir web sitesine veya e-posta adresine sahipse, aynı şekilde bir AI ajanına sahip olacak” dedi. OpenAI ise, PhD seviyesinde araştırma yapabilen AI ajanlarını sunmak için aylık 20 bin dolar ücret talep etmeyi düşünüyor.
Sonuçta, Altman haklı çıktı mı?
The Newsight, günlük haber akışını aynı standartta sağlamak için yapay zeka ajanlarına başvuran bir mecra… Yapay zekanın her sektör için dönüştürücü olduğu noktaya her ne kadar 2025 Mart’ı itibarıyla ulaşmamış olsak da, yapay zekanın yeteneklerini konuşmaya başladığımızdan bu yana ilk dile getirilen kreatif sektörlerde bu değişim kesinlikle hissedilmeye ve görülmeye başladı. Altman haklı mıydı sorusunun yanıtına bu doğrultuda belki de şöyle yanıt vermek doğru: Evet, kapsamlı bir değişim gerekecek ancak Altman’ın da dediği gibi, “Yapacak işlerimiz tükenmeyecek”.
Buna da göz atın: GenAI teoriden pratiğe geçişini tamamlıyor
